Informatie over spit

Spit is een acute aandoening aan de (lage) rug die zich kenmerkt door een pijnlijk gevoel in dat gebied. In sommige gevallen kan de pijn uitstralen naar andere delen van het lichaam, waaronder het bovenbeen en de billen. Vaak wordt er gesproken van ‘het in de rug schieten’. Dit omdat deze vorm van rugpijn vaak plotseling ontstaat, bijvoorbeeld na het maken van een verkeerde beweging. Ook kan spit veroorzaakt worden door overbelasting van de rugspieren of stress.

Oorzaak van spit

Spit, of een spitaanval, wordt veroorzaakt door een verkramping in de lagere rugspieren. Dit komt door scheurtjes in de wanden van de tussenwervelschijven. Deze schijven bevinden zich - zoals de naam al zegt - tussen de rugwervels in. Wanneer er sprake is van scheurtjes of beschadigingen aan de tussenwervelschijven, proberen de spieren in de onderrug dit vervolgens te compenseren. De overmatige aanspanning van deze spieren leidt tot een verkramping. Daar komt het verkrampte, stijve gevoel dan ook vandaan. Omdat de aandoening zelf een aspecifieke rugpijn betreft, is het lastig om er één directe oorzaak voor aan te wijzen.

Enkele oorzaken van spit en daarmee vooral kleine scheurtjes die leiden tot de acute rugpijn zijn onder andere:

• Een verkeerde houding of het langdurig verkeerd bewegen van de rug;

• Overbelasting; ongetraind lichamelijk zwaar werk verrichten, verkeerd tillen;

• Stress;

• Een verkeerde, plotselinge beweging maken met de rug;

• Een hernia;

• Een slechte conditie;

• Ouderdom; bij (natuurlijke) slijtage aan de tussenwervelschijf;

• Artrose.

Over het algemeen is spit al gauw te herkennen aan hevige, acute pijn in de lagere rug. Naast deze stekende pijn, kun je spit aan de volgende symptomen herkennen:

• Een verstijfd of verkrampt gevoel in de rug;

• Mogelijke uitstraling van pijn naar de bovenbenen en billen;

• Moeite met (langdurig) zitten;

• Het moeilijk overeind kunnen komen na het zitten;

• Het bewegen van de onderrug gaat lastig en doet veel pijn.

Hoe lang duurt spit?

In de meeste gevallen gaat spit vanzelf weer over binnen 1 à 2 weken. Dit hangt uiteraard ook af van de ernst van de klachten. Daarnaast heeft de algehele conditie van de wervelschijven ook invloed op het herstelproces. Over het algemeen zijn alle klachten binnen zes weken voorbij.

Omdat spit veel pijn veroorzaakt, kan veel rust nemen een logische oplossing zijn als behandeling voor spit en dit te genezen. Maar, juist het tegenovergestelde is ook erg van belang: beweging! Bij veel stil zitten en weinig bewegen kunnen de rugspieren namelijk nog stijver worden, waardoor de pijn- en rugklachten vaak alleen maar verergeren. Enkele tips om het herstelproces van spit een handje te helpen zijn onder andere:

• Verschillende vormen van beweging zoals fietsen, wandelen of zwemmen kunnen geschikt zijn. Daarbij is het uiteraard wel belangrijk om dit rustig aan te doen, om overbelasting te voorkomen, voor ongeveer een half uur per dag;

• Tijdens het zitten is het belangrijk de spieren af en toe even te bewegen om stijfheid te vermijden. Bol de rug af en toe even of probeer van houding te veranderen;

• Wissel voldoende af tussen staan, liggen en zitten;

• Er zijn verschillende spit oefeningen die je thuis kunt doen. Deze kunnen helpen de spieren te versoepelen. Denk hierbij aan het voorzichtig hol en bol maken van de rug, op handen en knieën;

• Vermijd bukken, het tillen van (zware) voorwerpen en maak zo min mogelijk andere plotselinge (draaiende) bewegingen.

Welke medicijnen zijn er voor spit?

Er bestaat geen speciale medicatie voor spit. Wel kan het innemen van paracetamol of ibuprofen helpen om de pijnklachten te verlichten. Let op: dit betekent niet dat dit ook het herstelproces versnelt. Lees voor de innamehoeveelheid de richtlijnen op de bijsluiter voor gebruik. Daarnaast kan warmte ook helpen de pijn te verzachten: houd de rug dus warm door een kruik te gebruiken, of neem bijvoorbeeld een warm bad of warme douche. 

Voor meer informatie over de juiste medicijnen kunt u altijd terecht bij uw huisarts. In sommige gevallen worden er namelijk ook andere medicijnen zoals spierverslappers voorgeschreven bij spit. 

Wanneer de klachten langer dan zes weken aanhouden, is het van belang om een afspraak te maken met de huisarts. Een arts kan gericht onderzoek doen en advies geven op basis van jouw situatie. In veel gevallen zal er dan sprake zijn van een doorverwijzing naar een fysiotherapeut.

Om spit te voorkomen, is het als eerst erg van belang om voor een goede algehele conditie te zorgen. Denk er dus aan om elke dag voldoende te bewegen. Daarnaast is het belangrijk om: 

• De juiste til-techniek te gebruiken bij het tillen van (zware) voorwerpen. Doe dit ‘uit de benen’ en buig deze tijdens het tillen. Zo wordt het gewicht verplaatst naar de benen in plaats van de (onder)rug;

• Vermijd zwaar lichamelijke inspanning zonder enige warm-up of voorbereiding;

• Zorg voor krachtige rugspieren. Dit kan bijvoorbeeld door te zwemmen;

• Zorg voor een goede lichaamshouding, dus zit rechtop, loop en sta rechtop.

Wanneer de klachten langer dan zes weken aanhouden, is het van belang om contact op te nemen met de huisarts. Een arts kan gericht onderzoek doen en advies geven op basis van jouw situatie. In veel gevallen zal er dan ook sprake zijn van een doorverwijzing naar een fysiotherapeut. Ook wanneer je twijfelt, kun je altijd contact opnemen met de huisarts.

Voor het samenstellen van dit artikel is gebruik gemaakt van onderstaande bronnen:

• Hetrugcentrum.nl

• Thuisarts.nl