Informatie over een vaginale infectie

Een vaginale infectie beschrijft een aantal aandoeningen die een infectie of ontsteking van de vagina aanduiden. Bij een infectie is er vaak sprake van een verstoorde zuurgraad van de vagina. Dit komt door schimmels of bacteriën. Er wordt vaak een onderscheid gemaakt tussen: 

• Bacteriële infecties. Bepaalde bacteriën komen van nature voor in de vagina. Een overgroei van deze bacteriën kan vaginale bacteriose veroorzaken.

• Schimmelinfecties. Schimmels of gistinfecties worden meestal veroorzaakt door de schimmel Candida Albicans. Een vaginale schimmelinfectie wordt daardoor ook wel eens Candida genoemd. Veel factoren, waaronder het gebruik van antibiotica, kunnen het aantal schimmelwerende bacteriën in de vagina verlagen. Dit kan leiden tot overgroei van schimmels en een infectie veroorzaken.

Een vaginale infectie kan gepaard gaan met verschillende klachten en symptomen. Gelukkig zijn de meeste vaginale infecties of schimmels goed te behandelen.

Oorzaak van vaginale infectie

Een vaginale schimmelinfectie wordt veroorzaakt door een disbalans in de zuurtegraad van de vaginale flora. Van nature bevinden er zich verschillende bacteriën, schimmels en gisten in de vagina. Deze houden de vagina schoon, gezond en de zuurgraad in balans. Wanneer deze balans verstoord wordt, kan een bacterie gaan overheersen wat leidt tot een ontsteking. 

De verstoring van de zuurtegraad kan door verschillende dingen veroorzaakt worden, namelijk:

• Hormonale veranderingen of verstoringen in de hormoonhuishouding, bijvoorbeeld tijdens de overgang (menopauze);

• Overmatig ‘schoon’ houden van de vagina door de vulva te wassen met zeep, spoelingen of vaginale deodorant. Omdat de vagina zichzelf reinigt, is het gebruik van zeep niet nodig. Wanneer er wel zeep wordt gebruikt, kan dit het slijmvlies geïrriteerd raken en de productie van schimmels toenemen;

• Het gebruik van bepaalde medicijnen, zoals antibiotica. Deze kunnen tijdens het bestrijden van infecties en bacteriën in het lichaam, ook ‘goede’ bacteriën in de vagina doden. Zo hebben schimmels een kans om zich meer uit te breiden;

• Diabetespatiënten kunnen een verhoogde kans op een vaginale schimmelinfectie hebben. Dit komt door het verhoogde gehalte van glucose in de urine, waar schimmels en bacteriën zich graag in bevinden;

• Soms wordt een schimmelinfectie veroorzaakt door een verminderde weerstand, maar ook het gebruik van de anticonceptiepil kan de vatbaarheid voor de aandoening verhogen door een verstoorde oestrogeenspiegel.

Het kan ook zo zijn dat geen van de bovenstaande oorzaken van toepassing is op jouw situatie en blijft de oorzaak onbekend.

Is een vaginale infectie besmettelijk?

Nee, zowel vaginale bacteriose als een vaginale schimmelinfectie zijn niet besmettelijk. Beiden zijn ook geen soa (Seksueel Overdraagbare Aandoening) en worden niet of zeer zelden overgebracht via seksueel contact. Dit komt doordat de schimmels van nature aanwezig zijn op de slijmvliezen. Pas wanneer er over ontwikkeling van de schimmels of bacteriën plaatsvindt, kan een schimmel uiteindelijk tot een infectie leiden.

Een vaginale schimmelinfectie is te herkennen door een aantal verschillende symptomen. Enkele daarvan zijn:

• Jeuk in de vagina;

• Veel afscheiding (meer dan normaal), wat er vaak wit en brokkelig uit ziet;

• Een branderig gevoel aan de schaamlippen en/of jeuk aan de schaamlippen;

• Pijnlijk, gezwollen, rood slijmvlies van de vagina; 

Een vaginale schimmelinfectie gaat soms ook gepaard met klachten zoals een pijnlijk gevoel tijdens het plassen en/of pijn tijdens het vrijen. Om een vaginale infectie vast te stellen, kan de huisarts een uitstrijkje doen voor onderzoek. Zo kan er worden vastgesteld of het gaat om een bacteriële infectie of schimmelinfectie. Daarop kan de arts dan een gepaste behandeling voorschrijven.

Hoe lang duurt een vaginale infectie?

In de meeste gevallen verdwijnt een vaginale infectie vanzelf binnen een aantal dagen tot enkele weken. Dat is per persoon verschillend. Wel kunnen vervelende symptomen of klachten worden verlicht met verschillende medicijnen of crèmes wanneer deze erg storend zijn.

Er zijn een aantal dingen die je zelf kunt doen om de klachten van een vaginale schimmelinfectie te verlichten, namelijk:

• Probeer zo veel mogelijk van de vagina af te blijven, dus vermijd krabben;

• Zorg ervoor dat er zo min mogelijk andere (ontlasting) bacteriën in de buurt komen bij de vulva en in de vagina tijdens het toiletbezoek. Belangrijk is dus om altijd van voor naar achter af te vegen.

Behandeling en medicatie

Naast de bovenstaande leefregels kan de juiste medicatie ook meehelpen aan de verlichting van de symptomen en infectie. Wanneer een vaginale schimmelinfectie of bacteriële infectie is vastgesteld door de arts, zijn er een aantal middelen verkrijgbaar. Heb je een partner, maar ondervindt hij of zij geen klachten? Dan is medicatie niet nodig. Pas wanneer er klachten optreden, is een behandeling raadzaam.

Een vaginale schimmelinfectie behandelen

Er zijn verschillende antischimmelmiddelen, zoals miconazol, verkrijgbaar. Deze kunnen na het stellen van de diagnose, op recept van de dokter worden voorgeschreven. Ook zijn er zelfzorgmiddelen bij de apotheek te koop.

• Een vaginale capsule, deze dient eens per dag voor het slapen gaan ingebracht te worden in de vagina;

• Een crème als plaatselijke behandeling tegen schimmels én klachten zoals jeuk en roodheid;

• Een medicijn voor orale inname. Op recept van de huisarts kan dit worden voorgeschreven in de vorm van tabletten. Gelukkig zijn de twee eerder genoemde opties vaak al effectief genoeg. Het slikken van een antischimmelmedicijn gaat in sommige gevallen gepaard met meer bijwerkingen zoals hoofdpijn, huiduitslag en verandering van  smaak. Dit komt omdat er meer werkzame stof in het bloed terecht komt.

Lees voor gebruik van elk product de bijsluiter en raadpleeg bij twijfel altijd het advies van een deskundige. Wanneer je eerder een vaginale schimmelinfectie hebt gehad en eerder zelfhulpmiddelen hebt gebruikt die de klachten verholpen, dan gaat het in vele gevallen weer om een terugkerende schimmelinfectie. Dit komt bij meerdere vrouwen regelmatig voor.

Een bacteriele vaginose behandelen

Wanneer de infectie veroorzaakt wordt door bacteriën dan is er sprake van bacteriële vaginose. In dit geval kan het nodig zijn om antibiotica te gebruiken in de vorm van pillen of een crème.

Om vaginale infecties te voorkomen kun je de volgende regels in acht nemen:

• Vermijd het gebruik van zeep, vaginale spoelingen of deodorant, spoel de vulva tijdens het douchen met water af. De binnenkant (de vagina) reinigt zich vanzelf. Het gebruik van de eerder genoemde producten kan ervoor zorgen dat het slijmvlies irriteert;

• Ook het te vaak wassen van de schaamstreek kan ervoor zorgen dat de zuurtegraad van de vagina uit balans raakt. Eens of tweemaal per dag is voldoende;

• Er wordt soms gesproken van natuurlijke behandelingen voor schimmelinfecties zoals probiotica, yoghurt of knoflook, maar er is niet bewezen dat deze helpen;

• Vervang maandverband, inlegkruisjes en tampons regelmatig (elke 3 a 4 uur);

• Het hebben van geslachtsgemeenschap kan zorgen voor meer irritatie en pijn. Vermijd dit eventueel wanneer de klachten te veel aanwezig zijn.

Vaginale infecties zijn vaak geen gevaarlijke aandoeningen. Wel is het van belang om contact op te nemen met de huisarts wanneer:

• Je voor het eerst een vaginale infectie hebt;

• Andere, of nieuwe seksuele partners hebt gehad;

• Zwanger bent, of als er kans is dat je zwanger bent;

• Je diabetes hebt;

• Je langdurig geneesmiddelen neemt zoals antibiotica;

• Je jonger dan 16 bent of in de menopauze zit;

• De klachten terugkeren na het gebruik van medicijnen;

• De vaginale afscheiding een sterke gele of groene kleur heeft;

• Je ook andere klachten hebt, naast de eerder genoemde symptomen. Deze zouden eventueel op een kunnen wijzen (zoals pijn in de onderbuik, koorts, bloedingen, zweren rond/op de intieme zone, misselijkheid en diarree).

Daarnaast is het altijd aangeraden om voor het gebruik van enige medicijnen een arts te raadplegen. Ook bij twijfel is het van belang om medisch advies te verkrijgen.

Voor het samenstellen van dit artikel is gebruik gemaakt van onderstaande bronnen:

• Mayoclinic.org

• Thuisarts.nl

• Gezondheidenwetenschap.be