Waarom niet zelf testen?

Steeds meer medische zelftesten te koop

Het is nog niet zo lang geleden dat je alleen nog maar voor een zwangerschaps- of ovulatietest bij de drogist of apotheek terecht kon. Tegenwoordig is het aanbod behoorlijk uitgebreid. Zo kun je nu heel gemakkelijk zelf checken of je in de menopauze zit, een glutenintolerantie hebt of een tekort aan ijzer.

Waarom wil je zelf testen?

Dat mensen graag zelf een test doen is niet vreemd. Er zitten best wat voordelen aan een test thuis doen.

• Er is geen afspraak nodig bij de huisarts, je doet de test wanneer het jou het beste uitkomt.

• Je kunt de test helemaal anoniem doen en je bent tijdens het afnemen van de test in je eigen omgeving

• Je hoeft niet dagen of weken te wachten of te bellen naar het ziekenhuis voor de uitslag, binnen enkele minuten resultaat heb je resultaat

• Op sommige klachten zit een taboe en gaat men hiermee liever niet naar de huisarts.

Hoe zit het met veiligheid en betrouwbaarheid?

Heel makkelijk zo’n test, maar is het wel veilig? Zijn de tests betrouwbaar? Wanneer een test aan onderstaande punten voldoet kun je er in principe vanuit gaan dat een test veilig en betrouwbaar is. Handig te weten want doordat testen vaak online (lees via ondeugdelijk partijen) gekocht worden kan het op dit vlak dit nog wel eens mis gaan. Let vooral op de CE-markering want in de EU mogen alleen zelftests verkocht worden die aan de Europese wet- en regelgeving voldoen. Deze zijn te herkennen aan het CE teken op de verpakking. 

• de gebruiksaanwijzing in het Nederlands is?

• er in de gebruiksaanwijzing informatie over de betrouwbaarheid van de test staat?

• in de gebruiksaanwijzing informatie geeft wat je moet doen bij een positieve uitslag?

• je een CE-markering (met een viercijferige code) op de verpakking en op de gebruiksaanwijzing kunt vinden?

• of de houdbaarheidsdatum nog niet verstreken is?

• er een volledig bezoekadres (geen postbus of alleen postcode) in een land van de Europese Unie op de gebruiksaanwijzing en verpakking staat?

Top 5 zelftesten

De zwangerschapstest is veruit de grootste in de markt van zelftesten en neemt met 1,2 miljoen verpakkingen op jaarbasis een stevige eerste positie in. Dit betekent dat 28% van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd het afgelopen jaar een test gekocht hebben*. Flinke groei vertonen de PH, glucose-, alcohol/drugtesten en de vruchtbaarheidstesten. Relatief gezien zijn deze markten klein wanneer je deze in verhouding ziet tot de zwangerschapstesten.

1. Zwangerschapstest

Meet uit urine of het zwangerschapshormoon hCG aanwezig is. Bij een positieve uitslag ben je hoogstwaarschijnlijk zwanger. De uitslag is in 99% van de gevallen betrouwbaar.

2. Ovulatietest

Geeft aan wanneer je eisprong plaatsvindt door het LH-gehalte in je urine te meten. Wanneer dit gehalte een hoogtepunt bereikt, ben je het meest vruchtbaar.

3. Vaginale test voor schimmel- of bacteriële infectie

Vaginale klachten kunnen veroorzaakt worden door een schimmelinfectie (candida). Door met een wattenstaafje wat slijm af te nemen kan de zuurgraad gemeten worden; een goede indicatie voor de aanwezigheid van een candida-infectie. 

4. Blaastest

Gecheckt wordt of er zich nitriet en witte bloedcellen in de urine bevinden. Nitriet duidt bijna altijd op een blaasontsteking. De aanwezigheid van veel witte bloedcellen duidt op een natuurlijke afweer van het lichaam welke reageert op bacteriën in de blaas en duidt dus meestal ook op de aanwezigheid van een blaasontsteking.

5. pH test

Met een PH test check je de pH-waarde van je urine of speeksel. Bij een zuurgraad die niet in balans is, kan sprake zijn van een vaginale schimmelinfectie.

Andere zelftesten zijn alcohol/drugs testen, soa-testen, cholesteroltesten, Glucosetesten, glutenintolerantietesten en testen om de aanwezigheid van een tekenbeet te checken.

Altijd naar de huisarts?

Ondanks het feit dat zelftests, welke verkrijgbaar zijn bij de drogist of apotheek, veilig en betrouwbaar zijn, is het goed om te weten dat het in sommige gevallen toch echt beter is om een afspraak te maken bij de huisarts.
De uitslag is positief: de aandoening moet behandeld worden.
De uitslag is negatief: waar komen de klachten dan wel vandaan?
Adviseer je klanten daarom altijd om na het gebruik van de zelftest contact op te nemen met de huisarts.

RIVM biedt hulp

De website van het RIVM geeft informatie over zelftesten en heeft een handige checklist die helpt bij de beslissing om een zelftest te gebruiken of naar de huisarts te gaan. 

• Bron: CBS/IQVIA