Informatie over een vitamine D tekort

Vitamine D is een onmisbare vitamine die onder andere nodig is voor de regulering van calcium in het lichaam. Het is een belangrijke stof voor het behoud van een sterk immuunsysteem en sterke botten en spieren. Vitamine D komt voor in voeding (bijvoorbeeld vette vis, rundvlees, eieren) maar wordt ook door het lichaam aangemaakt bij blootstelling aan zonlicht. Tijdens periodes van zonlicht wordt vitamine D opgeslagen in vet en vervolgens vrijgegeven als er geen zonlicht is. Ook is vitamine D aan te vullen in de vorm van supplementen. In sommige gevallen wordt dit zelfs aangeraden.

Een tekort aan vitamine D komt veel voor. Naar schatting hebben wereldwijd ongeveer 1 miljard mensen een te lage waarde in hun bloed. Dit kan door verschillende oorzaken komen, waaronder leeftijd, huidskleur of het seizoen. Een vitamine D tekort kan gevolgen hebben voor de gezondheid. Het heeft met name een nadelig effect op de gezondheid van de botten. 

Oorzaak vitamine D tekort

Er is geen eenduidige oorzaak voor een tekort aan vitamine D. In de meeste gevallen is het een combinatie van een of meerdere factoren. Denk hierbij aan:

• Het hebben van een getinte of donkere huid: bij mensen met een donkere of snel bruinende huidskleur functioneert de aanmaak van vitamine D langzamer dan bij mensen met een lichte huid. Hierdoor is er meer risico op een tekort.

• Een oudere leeftijd (vanaf 70 jaar en ouder): naarmate we ouder worden, maakt het lichaam minder snel vitamine D aan.

• Te weinig zon: met name in de herfst en winter is er weinig zon, of is de zon niet sterk genoeg voor ons lichaam om voldoende vitamine D aan te maken. Daarnaast brengen we in deze maanden gemiddeld ook minder tijd buitenshuis door.

• Overgewicht of obesitas.

• Het dagelijks dragen van bedekkende kleding.

• Een verminderde inname van vis of melkproducten.

• Het dagelijks gebruiken van zonnebrand. Dit vermindert de aanmaak van vitamine D aanzienlijk. Het gebruik van zonnebrandcrème is echter wel erg belangrijk om de schadelijke effecten van de zon op de huid, waaronder huidkanker, te helpen voorkomen.

• Het gebruik van bepaalde medicijnen die de vitamine D stofwisseling beïnvloeden.

Naast de bovengenoemde bevolkingsgroepen met een hoger risico, vallen de volgende personen ook binnen de risicogroep voor een tekort aan vitamine D:

• Mensen die een veganistisch of vegetarisch dieet volgen;

• Zwangere vrouwen;

• Mensen met een ongezond eetpatroon en/of veel alcohol drinken;

• Mensen die een vetarm/vetvrij dieet volgen.

Personen die dicht bij de evenaar wonen en regelmatig aan de zon worden blootgesteld, hebben minder kans op een te lage waarde, omdat hun huid hierdoor voldoende vitamine D aanmaakt.

Wanneer er sprake is van een vitamine D tekort in het lichaam, heeft dit voornamelijk effect op de botten. Omdat vitamine D een grote rol speelt bij het opnemen van calcium in de darmen, kan dit ervoor zorgen dat er niet genoeg calcium naar de botten wordt vervoerd. Dit kan resulteren in een verhoogde kans op botbreuken en een verminderde botsterkte, voornamelijk bij ouderen. Daarentegen kan dit er bij kinderen voor zorgen dat botten anders of niet goed groeien.

Daarnaast kan een vitamine D tekort te herkennen zijn aan andere klachten zoals vermoeidheid, (seizoensgebonden) depressieve gevoelens, (chronische) lage rugpijn, spiertrillingen of kramp en botpijn.

Gevolgen van een vitamine D tekort

Omdat vitamine D van belang is voor een goed functionerend en gezond lichaam, kan een te lage waarde van vitamine D zorgen voor verschillende gevolgen voor de gezondheid. Bijvoorbeeld:

• Botontkalking (osteoporose);

• Een verminderd immuunsysteem tegen bacteriën en virussen;

• Haaruitval;

• Gewichtstoename;

• Trage wondgenezing.

Is een vitamine D tekort gevaarlijk?

Ja, een tekort aan vitamine D kan gevaarlijk zijn, aangezien het gepaard gaat met verschillende klachten die invloed hebben op de gezondheid. Ook als er niet direct symptomen merkbaar zijn kan een vitamine D gebrek op lange termijn gevaarlijk zijn. Dit vanwege het verlies aan bescherming tegen aandoeningen als aderverkalking, suikerziekte of andere lichamelijke infecties.

De behandeling van een vitamine D tekort bestaat voornamelijk uit het aanvullen van het tekort. Wanneer er na onderzoek is uitgewezen dat er daadwerkelijk sprake is van een verlaagd vitamine D peil, kunnen de volgende behandelmethoden worden toegepast.

Vitamine D tabletten

De dagelijks aanbevolen hoeveelheid vitamine D is 10 microgram per dag. Voor ouderen boven de 70 geldt een hoeveelheid van 20 microgram per dag. Een vitamine D tekort kan worden behandeld door het slikken van vitamine D supplementen. Deze zijn verkrijgbaar bij de apotheek of drogist. Lees voor gebruik altijd de bijsluiter voor extra informatie en de juiste innamerichtlijnen.

Bij een ernstig tekort, of als uw vitamine D-niveaus niet verbeteren met vrij verkrijgbare supplementen, kan een arts vitamine D op recept voorschrijven.

Natuurlijke behandelmethoden

Naast het innemen van extra vitamine D zijn er verschillende leefregels die kunnen helpen bij het herstel van het vitamine D peil in het bloed. Denk hierbij aan:

• Een gezond dieet, met voedingsmiddelen rijk aan vitamine D. Bijvoorbeeld: vette vis, eieren, dranken met toegevoegde vitamine D, yoghurt en granen.

• Ga voldoende naar buiten. Elke dag een halfuur is voldoende, ook wanneer de zon niet schijnt.

Om vitamine D te voorkomen is het van belang om de eerdergenoemde leefregels op te volgen. Dus, een gezond dieet en 30 minuten per dag buitenshuis doorbrengen. Dit is voldoende om je lichaam de aanbevolen hoeveelheid vitamine D te laten aanmaken. Twijfel je of je een vitamine D-tekort hebt? Raadpleeg dan eerst je huisarts. Die kan vaststellen of je daadwerkelijk een tekort aan vitamine D hebt.

De meeste mensen beseffen niet dat ze een vitamine D-tekort hebben, omdat de symptomen meestal subtiel zijn. Je herkent deze niet altijd even gemakkelijk, zelfs als ze je dagelijks leven beïnvloeden.

Vermoed je een tekort aan vitamine D, omdat een of meer van de eerdergenoemde symptomen op jou van toepassing zijn, en bevind je je in een van de risicogroepen? Dan kun je overwegen om de huisarts te bellen om een bloedtest te ondergaan. Een arts kan ook helpen bij het uitsluiten van andere oorzaken achter sommige symptomen die je ervaart.