Informatie over acne

Acne (Acne Vulgaris) of jeugdpuistjes is een vervelende huidaandoening. Het komt vooral voor bij jongeren tussen de 14 en 25 jaar, vooral rond de puberteit. Het is een van de bekendste huidaandoeningen van de mens. 

Acne kenmerkt zich door puistjes op de huid, met name op het gezicht. De puistjes kunnen zich daarnaast ook vormen op de rug, nek, schouders of borst. Wanneer de poriën in de huid verstopt raken door olie, overmatig talg, bacteriën, dode huidcellen of vuil, kan daardoor een puistje ontstaan. Gebeurt dit herhaaldelijk, dan kan er sprake zijn van acne.

Last hebben van deze huidaandoening kan vervelend zijn. Hoewel het geen levensbedreigende aandoening is, kan het hebben van ernstige acne wel erg pijnlijk zijn. Daarnaast kan acne in het gezicht het zelfvertrouwen aantasten. Ook kunnen er na verloop van tijd littekens ontstaan door (jeugd)puistjes.

Oorzaak van acne

Acne kan verschillende aanleidingen hebben, maar de belangrijkste oorzaak is een verstopping van de poriën door overmatige talgproductie. De ene persoon heeft er meer last van dan de ander. Dit kan onder andere te maken hebben met erfelijkheid.

Onze huid bestaat uit grote aantallen talgklieren die er voor zorgen dat de huid soepel blijft. Door verschillende factoren kan de talgproductie van deze klieren worden verhoogd, waardoor het uiteinde ervan (ook wel de poriën) verstopt kunnen raken. Hierdoor ontstaan groeiende bacteriën die ervoor zorgen dat de huid ontstoken raakt. 

Tijdens de puberteit ontstaat acne door verschillende veranderingen in de hormonen. Naast een verhoogde talgproductie kunnen andere zaken ervoor zorgen dat je in deze periode last krijgt van acne, waaronder:

• Een overschot aan olieproductie door de huid;

• Een ophoping van dode huidcellen in de poriën;

• Een ophoping van bacteriën in de poriën;

• Een verdikking van de opperlaag van de huid.

Daarnaast kan acne ook veroorzaakt of verergerd worden door bepaalde medicijnen. Andere oorzaken van acne zijn:

• Stress;

• Het niet goed reinigen van het gezicht na het dragen van make-up. Dit kan voor een verstopping van de poriën zorgen;

• Omdat de huidaandoening vaak een gevolg is van een verandering in de hormoonhuishouding, kan acne ook voorkomen bij vrouwen tijdens de menstruatie, zwangerschap of de overgang;

• Huidverzorgingsproducten die niet bij jouw huidtype passen, bijvoorbeeld met olie als basisingrediënt. Dit kan de poriën in een gevoelige huid verstoppen;

• Soms kan er een verband worden gelegd tussen acne en zuivelproducten.

Is acne besmettelijk?

Nee, acne is niet besmettelijk en kun je niet overdragen aan een ander persoon. Wanneer je een puistje uitknijpt en de bacteriën hiervan terecht komen op de huid, kan dit wel zorgen voor een ontsteking van andere poriën.

Acne kan bijna overal op het lichaam voorkomen, maar komt het meest voor in het gezicht,  rug, borst of schouders. Wanneer je last hebt van acne, is dit vaak te herkennen aan mee-eters (comedonen); witte of zwarte puntjes op de huid. 

Zwarte mee-eters openen zich aan de oppervlakte van je huid, waardoor ze er zwart uitzien. Witte mee-eters sluiten zich net onder het huidoppervlak, waardoor ze er wit uitzien. Raakt deze talgklier verstopt, dan vormt zich een rood puistje op de huid met een gele puskop.

Hoe lang duurt acne?

Acne gaat in de meeste gevallen vanzelf over. Hoe lang dit duurt, verschilt per persoon. De meeste mensen zijn na hun 25ste levensjaar van jeugdpuistjes af. Acne kan soms in mindere mate terugkomen bij hormoonschommelingen of stress. Gelukkig bestaan er verschillende manieren om acne te behandelen.

Om acne te behandelen en te voorkomen dat de puistjes verergeren, kun je gelukkig zelf een hoop dingen doen. Denk bijvoorbeeld aan:

• Het dagelijks reinigen van de huid met een milde zeep. Zo wordt overtollig vuil verwijderd. Doe dit ‘s ochtends en ‘s avonds, en droog de huid voorzichtig door deppende bewegingen te maken met een schone handdoek;

• De huid met rust laten. Dus niet peuteren, uitknijpen of aanraken. Dit kan ervoor zorgen dat er nog meer bacteriën in het puistje terecht komen en het meer gaat ontsteken;

• Het vermijden van huidverzorgingsproducten op oliebasis. Kies in plaats daarvan voor producten op waterbasis met niet-comedogene eigenschappen;

• Het zorgen voor zo min mogelijk stress in het dagelijks leven.

Acne behandeling en medicatie

Acne geneest in de meeste gevallen vanzelf. Blijf je toch last houden van (veel) puistjes, ook na het naleven van de eerdergenoemde leefregels? Dan zijn er enkele vrij verkrijgbare zelfzorgmiddelen verkrijgbaar. De meeste bevatten ingrediënten die helpen bacteriën te doden of de talg of olie op de huid te verminderen. Bijvoorbeeld:

• Benzoylperoxide komt voor in veel acne crèmes en gels. Het wordt gebruikt om bestaande puistjes uit te drogen en nieuwe puistjes te voorkomen. Benzoylperoxide doodt ook acne-veroorzakende bacteriën. Let op: dit kan een blekende werking hebben op textiel, haar en metaal. Ook is de huid tijdens het gebruik van benzoylperoxide gevoeliger voor UV-straling (zonlicht).

• Salicylzuur wordt vaak gebruikt in gezichtsreinigers. Dit heeft een exfoliërende werking en helpt verstopping van de poriën voorkomen. 

• Tretinoïne (Vitamine A) zorgt voor een snellere vernieuwing van de huid. De oude huidlaag verdwijnt hierdoor sneller, waardoor poriën minder snel verstoppen. Let op: ook tretinoïne maakt de huid gevoeliger voor zonlicht. Gebruik crèmes met tretinoïne ook niet tijdens de zwangerschap.

• Zink werkt ontstekingsremmend en antibacterieel en helpt daarnaast de talgproductie te verlagen. Daarnaast kan zink helpen de ophoping van dode huidcellen te verminderen.

Bij sommige zelfzorgproducten kan het enkele weken duren voordat de effectiviteit ervan merkbaar en zichtbaar is. Lees voor gebruik altijd de eventuele bijsluiter voor gebruiksrichtlijnen en informatie.

Het kan lastig zijn om acne volledig te voorkomen, omdat je op hormonale veranderingen in het lichaam vaak geen invloed hebt. Wel kun je de kans op terugkerende acne verkleinen door de huid zo min mogelijk te irriteren of in aanraking te laten komen met bacteriën van buitenaf. Denk hierbij aan:

• Het dragen van natuurlijke stoffen zoals katoen. Schurende of strakke kleding kan ervoor zorgen dat zweet, talg of dode huidcellen de huid verstoppen;

• Raak het gezicht zo min mogelijk aan;

• Wacht niet te lang met douchen na het sporten. Overtollig zweet op de huid is de perfecte plek voor bacteriën om zich te vormen op de huid waardoor acne kan ontstaan;

• Reinig je mobiele telefoon regelmatig: deze bevat ontzettend veel bacteriën.

• Was je kussensloop regelmatig: deze bevat al gauw veel bacteriën, zweet, dode huidcellen en resten van haarverzorgingsproducten.

Vaak is het niet nodig om met acne naar de dokter te gaan. Helpen de eerdergenoemde middelen niet of niet voldoende? Heb je veel last van hevige, pijnlijke acne? Dan is het aangeraden om medisch advies te raadplegen. Een arts kan jouw situatie grondig onderzoeken en op basis daarvan eventueel andere, sterkere medicijnen of antibiotica voorschrijven. Ook kan de huisarts zorgen voor een doorverwijzing naar een huidtherapeut.