61% Zelfzorgscore
Verloop van koorts

Deze aandoening kent geen verloop. Blijven de klachten (onaangenaam) aanhouden neem contact op met uw huisarts.

Wat is koorts?

Koorts is een natuurlijke reactie van het lichaam op een infectie veroorzaakt door bacteriën of virussen, zoals een verkoudheid of de griep. Er is sprake van koorts wanneer de lichaamstemperatuur hoger is dan 38 °C. Over het algemeen ligt de gemiddelde, normale lichaamstemperatuur tussen de 36 °C en 37,5 °C. In veel gevallen kan koorts gepaard gaan met vervelende lichamelijke symptomen zoals rillingen, spierpijn en misselijkheid. Gelukkig is koorts in vrijwel alle gevallen onschuldig.

Koude koorts

In de volksmond wordt er vaak gesproken van het begrip koude koorts. Al kan dit klinken als een variant van de gebruikelijke koorts, is dat niet het geval. Koude koorts wordt simpelweg ook gebruikt als benaming voor koorts, afgeleid van het koude gevoel en/of de koude rillingen die vaak komen kijken bij koorts. Ook bij koude koorts is er sprake van een stijging in de lichaamstemperatuur. Dit heeft dus niets te maken met onderkoeling (hypothermie) of een verlaging in de lichaamstemperatuur.

Hoe ontstaat koorts?

Koorts is een gezonde reactie van het lichaam ter bestrijding van een virus of bacterie dat het lichaam wil binnendringen. Een gevolg van deze bestrijding is een verhoogde lichaamstemperatuur, naar minimaal 38 graden Celsius. De verandering in temperatuur zorgt ervoor dat de bloedsomloop en de stofwisseling worden versneld, waardoor het afweersysteem in ons lichaam beter kan werken. Het afweersysteem zorgt voor de aanmaak van afweerstoffen tegen de infectie. Zo maakt het lichaam het virus of de bacterie eigenhandig onschadelijk en wordt daarmee het herstelproces versneld. 

Naast het bestrijden van een infectie, kan koorts ook andere oorzaken hebben, bijvoorbeeld:

  • Een allergische reactie;

  • Als bijwerking van bepaalde geneesmiddelen;

  • Als bijwerking van een vaccinatie;

  • Verschillende kinderziekten;

  • Als reactie op een zonnesteek;

  • Vergiftiging van het lichaam.

Wanneer heb je koorts?

Bij een lichaamstemperatuur van minimaal 38° C is er sprake van koorts. Normaal gesproken verschilt de lichaamstemperatuur tussen de 36° C en 37,5° C. Dit heeft te maken met verschillende factoren.

Verhoging of koorts?

Tot 38 °C is er sprake van een ‘verhoging’. Dit is medisch gezien (nog) geen koorts. Verhoging kan het gevolg zijn van een lichte infectie aan het lichaam. Maar ook bij kinderen komt verhoging wel eens voor als reactie op het ontwikkelen van het lichaam. Denk hierbij aan de vorming van de eerste tandjes.

Hoe herken je koorts?

Bij koorts kun je verschillende symptomen ervaren. Zowel de ernst van de klachten kunnen per persoon verschillen als de aanwezigheid symptomen zelf. De meest voorkomende symptomen zijn:

  • Vermoeidheid;

  • Spierpijn;

  • Een warm voorhoofd;

  • Slaapproblemen;

  • Hoofdpijn;

  • Transpireren en/of ijlen;

  • Misselijkheid of verminderde eetlust;

  • Gloeiende, rode wangen;

  • (Koude) rillingen en/of klappertanden;

  • Koude voeten;

  • Een onwel gevoel.

Koorts meten

Door de lichaamstemperatuur te meten kan er vastgesteld worden of er daadwerkelijk sprake is van koorts. Dit kan met een speciale koortsthermometer. De meest betrouwbare manier om de temperatuur op te meten is rectaal (via de anus). De temperatuur kan ook gemeten worden met een thermometer via het oor, met een speciale oorthermometer, of onder de tong. Deze metingen zijn daarentegen wel minder precies.

Het is voldoende om eens per dag de temperatuur op te nemen. Doe dit op hetzelfde moment van de dag, om het vergelijken van de temperaturen zo gemakkelijk mogelijk te maken. Wanneer de thermometer een lichaamstemperatuur van 41 graden Celsius aangeeft, kan er sprake zijn van een onderliggend medisch probleem. Het is daarom aangeraden om in dit geval, en bij twijfel, contact op te nemen met jouw huisarts.

Hoe lang duurt koorts?

Meestal duurt koorts enkele dagen tot een week, maar dit is per persoon verschillend. Er is geen vuistregel voor aan te geven. De koorts zal verdwijnen wanneer het lichaam de infectie heeft verdreven uit het lichaam. Blijft de koorts aanhouden voor meer dan zeven dagen, of komt de koorts sporadisch terug? Dan is medisch advies aangeraden.

Wat te doen bij koorts?

Het hebben van koorts kan erg vervelend zijn. Vooral de verschillende ziekteverschijnselen kunnen veel ongemak geven. Gelukkig is koorts in veel gevallen onschuldig en gaat het vanzelf voorbij. In de tussentijd is het vooral belangrijk om rust te nemen en veel te drinken. Door de verhoogde lichaamstemperatuur tijdens het ziek zijn kun je veel gaan zweten en dus vocht verliezen. Om uitdroging te voorkomen is het daarom belangrijk om dagelijks 1,5 tot 2 liter te drinken en zo het vochtgehalte op peil te houden. Daarnaast kunnen de volgende dingen helpen:

  • Probeer gezond te eten, maar forceer eten niet bij geen eetlust. Drinken is tijdens het ziek zijn belangrijker dan eten. Een gezond dieet met veel vitaminen kan bijdragen aan de versterking van het immuunsysteem;

  • Voldoende rust nemen;

  • Draag losvallende, luchtige kleding. Zo kan het lichaam de warmte kwijt Zorg dat het lichaam de warmte kwijt kan, draag dus geen te warme kleding;

  • Vermijd een te warm bed; een dun laken is meestal genoeg.

Hoe behandel je koorts?

Zelfzorgmiddelen kunnen, naast het naleven van de bovenstaande maatregelen, ook helpen de koorts en/of het zieke gevoel en koortssymptomen te verminderen. Er zijn geen speciale medicijnen voor koorts. Wel kan het innemen van paracetamol kan helpen, omdat deze een pijnstillende werking heeft en de koorts verlaagt. Let op: dit betekent niet dat dit ook het herstelproces versnelt. Lees voor de innamehoeveelheid de richtlijnen op de bijsluiter voor gebruik.

Hoe voorkom je koorts?

Omdat koorts een inbreuk doet op het immuunsysteem, is het belangrijk om deze goed op peil te houden en er een gezonde levensstijl op na te houden. Daarnaast kun je het volgende doen:

  • Kleed je warm genoeg aan in de koudere maanden;

  • Beperk het verblijf in ruimtes met airconditioning;

  • Zorg voor een gevarieerd voedingspatroon met veel vitaminen en mineralen;

  • In de wintermaanden kunnen extra vitamines in de vorm van supplementen ondersteuning bieden.

Koorts kan ook gepaard gaan met griep. In dat geval kan het helpen om regelmatig te checken of er een griepgolf is in jouw omgeving op Griepalert.nl. Ook kun je hier automatisch van op de hoogte worden gebracht of er griep heerst in jouw omgeving.

Wanneer raadpleeg je een deskundige bij koorts?

Normaal gezien is het niet nodig om bij de dokter langs te gaan, omdat koorts na een aantal dagen goed uitzieken bij de meeste mensen vanzelf over gaat. Wanneer de (hoge) koorts (bij volwassenen) aan blijft houden, kan een arts eventueel wel een antibioticakuur voorschrijven, mogelijk na verder onderzoek. Medische hulp is ook altijd aan te raden bij twijfel en in de volgende gevallen:

  • Een suf, verward gevoel of benauwdheid;

  • De koorts is hoger dan 41 °C, of houdt langer dan enkele dagen aan;

  • De koorts is eerst gezakt en daarna weer teruggekeerd;

  • Rode vlekken op de huid;

  • Bijkomende symptomen zoals een stramme nek, ernstige buikpijn of hoofdpijn, kortademigheid of stuipen;

  • Bij kinderen jonger dan 6 maanden;

  • Bij verblijf in de tropen in de afgelopen 4 weken;

  • Bij weinig drinken (ongeveer de helft van de normale hoeveelheid) en/of weinig urineren;

  • In het geval je een onderliggende hart-, long- of nierziekte; of diabetes hebt.

Bronnen

Voor het samenstellen van dit artikel is gebruik gemaakt van onderstaande bronnen:

Ben van Moorsel

Geschreven door

Ben van Moorsel
Redacteur schrijvend onder pseudoniem
Bezoekers van Fuufoo.nl beoordelen
deze pagina gemiddeld met een 10
Beoordeel deze pagina
Heb jij een goede tip tegen koorts?

Deel jouw tip (anoniem) en help anderen

Plaats nu je tip