Informatie over blaasontsteking

Een blaasontsteking (Cystitis) of een urineweginfectie duidt op een bacteriële infectie aan de binnenkant van de blaas. De aandoening komt bij mannen voor, maar voornamelijk bij vrouwen in de leeftijdscategorie 15-24 jaar of 60 jaar en ouder. Dat vrouwen vaker een blaasontsteking hebben dan mannen komt doordat bij vrouwen de urinebuis korter is. Hierdoor is de weg naar de blaas voor bacteriën gemakkelijker te bereiken. Daarnaast ligt de urinebuis van vrouwen dichter bij de anus dan bij mannen. Dit betekent dat bacteriën uit ontlasting een kortere weg hebben af te leggen.

De meeste gevallen van blaasontsteking zijn acuut, wat betekent dat deze plotseling optreden. Andere gevallen kunnen chronisch zijn. Een vroegtijdige behandeling is belangrijk om te voorkomen dat de infectie zich uitbreidt.

Oorzaak blaasontsteking

Bij zowel mannen als vrouwen wordt een blaasontsteking veroorzaakt door bacteriën die via de plasbuis in de blaas terecht komen. Wanneer dit bacteriën zijn die daar niet thuishoren, zorgen deze op hun beurt voor een ontsteking. Vaak gaat het om de bacterie die bij iedereen in de darm leeft (E.coli). Deze bevindt zich dan ook rond de anus en plasbuis. Omdat de oorzaak bij van een urineweginfectie kan verschillen bij mannen en vrouwen, hebben we per geslacht de mogelijke oorzaken op een rijtje gezet.

Oorzaak blaasontsteking vrouwen

Een ontsteking aan de blaas kan bij vrouwen veroorzaakt worden door onder andere:

• Het niet volledig leegplassen van de blaas;

• De overgang en hierdoor een verdunning van het slijmvlies in de vagina, waardoor bacteriën gemakkelijker in de plasbuis terecht komen;

• Nier- of blaasstenen;

• Een verminderde weerstand door medicijnen of bijvoorbeeld diabetes;

• Geslachtsgemeenschap, met of zonder condoom. Zo kunnen gemakkelijk bacteriën in de urinebuis terechtkomen;

• Een operatieve ingreep van de urinewegen, of een urinekatheter;

• Zwangerschap.

Oorzaak blaasontsteking mannen

Bij mannen kunnen de volgende zaken voor een urineweginfectie zorgen:

• Het niet volledig leegplassen van de blaas (vooral bij ouderen);

• Bij blaas- of nierstenen;

• Een afwijkend plaspatroon (bijvoorbeeld door een prostaat die de plasbuis blokkeert);

• Onvoldoende vochtinname;

• Een vergrote prostaat of een vernauwde plasbuis;

• Een verlaagde weerstand door bijvoorbeeld een medische aandoening of bepaalde medicijnen;

• Een operatieve ingreep van de urinewegen, of een urinekatheter.

Is blaasontsteking besmettelijk?

Nee, een blaasontsteking is niet besmettelijk en kan dus niet worden doorgegeven aan andere personen.

De symptomen van een urineweginfectie variëren, afhankelijk van de ernst. Dit geldt voor zowel mannen als vrouwen. De meest voorkomende klachten zijn:

• Een pijnlijk en/of branderig gevoel tijdens het plassen;

• Troebele, soms bloederige urine;

• Regelmatig de drang hebben om te plassen (vaker dan gewoonlijk);

• Telkens maar een kleine hoeveelheid urineren;

• Anders, of sterk ruikende urine;

• Kramp of druk in de onderrug of onderbuik.

Wanneer een blaasontsteking zich uitbreidt, kunnen ze ook pijn in het midden van de rug veroorzaken. Deze pijn kan op een nierinfectie wijzen. Vaak is dit een aanhoudende pijn, ongeacht de lichaamshouding of activiteit. Een nierinfectie is een stuk ernstiger dan een blaasontsteking en vereist dan ook dringend medische aandacht.

Hoe lang duurt een blaasontsteking?

Bij vrouwen gaat een blaasontsteking in de meeste gevallen na een week vanzelf over. Is dit niet het geval en blijven de klachten aanhouden? Dan is het aangeraden om contact op te nemen met een arts. Je zult dan (ochtend)urine bij de huisarts moeten afgeven, zodat er onderzoek gedaan kan worden of het daadwerkelijk om blaasontsteking gaat.

Bij mannen is het aangeraden om bij een beginnende blaasontsteking meteen contact op te nemen met de huisarts. Er kan namelijk ook sprake zijn van een ontstoken prostaat. Het afgeven van (ochtend)urine bij de huisarts is dan ook nodig. Op basis van de uitslag wordt er dan antibiotica voorgeschreven om de urineweginfectie te behandelen. De klachten verdwijnen in de meeste gevallen na enkele dagen.

Bij het vermoeden van een blaasontsteking kan het raadzaam zijn om contact op te nemen met de huisarts. Ook bij vrouwen, omdat andere aandoeningen overeenkomende verschijnselen kunnen hebben met een blaasontsteking. Denk hierbij aan een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) of een schimmelinfectie. Vooral wanneer je voor de eerste keer een blaasontsteking denkt te hebben is dit aangeraden. Natuurlijk zijn er ook enkele dingen die je zelf kunt doen om het herstel te versnellen en de klachten van blaasontsteking te verlichten.

Blaasontsteking tips

Enkele tips bij blaasontsteking zijn als volgt:

• Drink voldoende, ongeveer 1,5 tot 2 liter per dag. Het drinken van cranberry sap zou kunnen helpen;

• Ga naar het toilet wanneer je aandrang voelt;

• Probeer de blaas goed te legen tijdens het plassen, maar vermijd persen of kracht zetten;

• Reinig, en veeg na het plassen af van voor naar achter (bij vrouwen).

Medicijnen bij blaasontsteking

Wanneer een urineweginfectie is vastgesteld door een arts of dokter, zal er antibiotica worden voorgeschreven. Dit zorgt ervoor dat de klachten sneller verdwijnen. Bij het gebruik van antibiotica kunnen er wel enkele bijwerkingen ontstaan. Win voldoende informatie in over het medicijn en lees daarnaast de bijsluiter grondig door. 

Let op: maak een antibioticakuur altijd af, ook al is er geen sprake meer van (pijnlijke) klachten. Zo kun je er zeker van zijn dat de ontsteking daadwerkelijk uit je lichaam is verdwenen. Mogelijk kan de pijn nog enkele dagen blijven na het afmaken van de kuur. Dit gaat vanzelf weg.

Bij veel pijn kan het helpen een milde pijnstiller te slikken, zoals paracetamol. Lees voor gebruik de bijsluiter voor de innamerichtlijnen.

Naast de eerdergenoemde blaasontsteking tips kunnen de volgende leefregels helpen om urineweginfectie te voorkomen:

• Bij vrouwen: gebruik geen vaginale douches, dameshygiëne sprays of geparfumeerde zeep;

• Neem douches in plaats van baden;

• Draag katoenen ondergoed en vermijd té strakke kleding;

• Gebruik voorbehoedsmiddelen zonder zaaddodend middel;

• Zorg voor een regelmatige stoelgang, waardoor de blaas meer ruimte heeft in de onderbuik;

• Plas na het vrijen.

Verdwijnen de klachten maar niet, ook niet na het volgen van een antibioticakuur? Neem dan contact op met de huisarts om nogmaals urine af te geven voor onderzoek. Daarnaast is het van belang om een arts te bellen in de volgende gevallen:

• Bij koorts (38°C+);

• Een ziek gevoel.

Bij mannen:

• Bij meerdere blaasontstekingen in een half jaar (2 of meer);

• Een pijnlijk gevoel tussen de anus en balzak;

• Een pijnlijk gevoel in de zij.

Bij vrouwen:

• Bij terugkerende blaasontstekingen;

• Bij zwangerschap;

• Bij een nier- of blaasziekte.

Voor het samenstellen van dit artikel is gebruik gemaakt van onderstaande bronnen:

• Healthline.com

• Thuisarts.nl