Informatie over keelpijn

Keelpijn is een onaangenaam kwaaltje waar iedereen wel eens last van heeft. Zowel bij kinderen als volwassenen zorgt het voor een onprettig en soms rauw gevoel in de keel, wat kan leiden in moeilijkheid en/of pijn met slikken, praten of hoesten. Gelukkig kan keelpijn in vele gevallen geen kwaad. Wel gaat keelpijn meestal gepaard met een verkoudheid en kan het een van de symptomen zijn van griep.

Hoe ontstaat keelpijn?

Keelpijn wordt vaak veroorzaakt door een virus of bacterie. In de meeste gevallen gaat het om een verkoudheidsvirus of griep. Daarnaast kan keelpijn ook ontstaan door overbelasting op de longen en keel. Denk hierbij aan:

• Vaak en/of roken;

• Veel of hard zingen of praten;

• Het inademen van droge lucht, zoals airconditioning;

• Veel hoesten of keelschrapen.

Andere, minder voorkomende oorzaken van een zere keel zijn:

• Een seksueel overdraagbare aandoening (SOA);

• Een bacterie;

• Ook geeft het Nederland Huisartsen Genootschap (NHG Nederland) aan dat het in geringe gevallen kan duiden op het Pfeiffervirus.

Acute keelontsteking

Wanneer een bacteriële infectie de oorzaak is van keelpijn, is er sprake van een keelontsteking. Acute keelontsteking (acute faryngitis) komt voor bij zowel kinderen en volwassenen en kan een aantal keren per jaar optreden. Het gaat dan om een plotselinge ontsteking van de keel door bijvoorbeeld een infectie.

Is keelontsteking besmettelijk?

Een acute keelontsteking is wel degelijk besmettelijk omdat er sprake is van een virus. Deze verspreiden zich gemakkelijk omdat de virusdeeltjes zich bevinden in kleine druppeltjes in de lucht. Deze komen vrij via de mond tijdens het niezen, hoesten of zelfs tijdens het praten. 

Ook wanneer er geen sprake is van keelontsteking, kan een zere keel besmettelijk zijn. Wanneer keelpijn gepaard gaat met een verkoudheid, koorts of hoesten, is dit vaak het geval. Daarom is het belangrijk om extra aandacht te besteden aan persoonlijke hygiëne, om zo verdere besmetting van anderen te voorkomen. Enkele tips om het verspreiden van bacteriën en besmetting te voorkomen zijn als volgt:

• Houd afstand van de mensen om u heen;

• Gebruik wegwerpzakdoeken tijdens het niezen of hoesten en gooi deze na gebruik weg;

• Was de handen regelmatig;

• Deel geen bestek, kopjes of glazen en was deze grondig af na gebruik.

Naast een rauw gevoel in de keel, kunnen verschillende symptomen optreden bij keelpijn. Per persoon verschilt de hevigheid van pijn. Het kwaaltje is gemakkelijk te herkennen door onder andere:

• Een pijnlijke en/of geïrriteerde keel, in enkele gevallen kan dit gepaard gaan met roodheid en witte plekjes;

• Dik slijm;

• Heesheid;

• Een droog gevoel.

In sommige gevallen kunnen de volgende symptomen optreden:

• Opgezette halsklieren;

• Koorts.

Hoe lang duurt keelpijn?

In de meeste gevallen verdwijnt keelpijn vanzelf na ongeveer 10 tot 14 dagen. Wanneer de keelpijn een gevolg is van ongezonde gewoonten zoals roken, regelmatig hard praten of schreeuwen, zal het al een hoop helpen om dit te beperken.

Omdat keelpijn in veel gevallen geen kwaad kan, is het vrij gemakkelijk de klachten te behandelen met verschillende veranderingen in de leefstijl. Ook diverse middeltjes tegen keelpijn kunnen bijdragen aan genezing. Enkele tips tegen keelpijn zijn:

• Drink voldoende en drink regelmatig. Koud water kan de pijn verminderen, maar ook warme dranken zoals thee (eventueel met honing) kunnen een verlichtend gevoel geven;

• Neem voldoende rust en geef ook de keel voldoende rust door het praten te beperken;

• Zuig op een dropje of (hard) zuurtje of snoepje. Dit zorgt ervoor in een toename van speeksel wat de keel minder droog maakt;

• Gebruik zuigtabletten; deze kunnen helpen de pijn te verminderen. Belangrijke, werkzame stoffen in zuigtabletten zijn onder andere lidocaïne, chloorhexidine of dihydrochloride.

• Beperk het roken.

In geval van aanhoudende heftige, scherpe pijn kan een lichte pijnstiller zoals paracetamol helpen de pijn tijdelijk te verzachten. Deze zijn gemakkelijk te verkrijgen bij de apotheek. Bij ernstige pijn kunnen volwassenen 4 keer per dag (ongeveer om de 3 uur) 2 tabletten innemen met wat water.

Antibiotica helpen in de meeste gevallen niet bij het genezen van keelpijn, omdat deze niet werkzaam zijn bij een virus. Daarnaast gaat het innemen van antibiotica vaak hand in hand met (vervelende) bijwerkingen. Ook in het geval van een keelontsteking is het aan te raden om het lichaam zelf de bacterie te genezen.

Om keelpijn te voorkomen, kun je de volgende regels in acht nemen:

• Stop met roken;

• Probeer niet teveel te zingen of te schreeuwen;

• Neem steeds een dropje of zuigtabletje mee;

• Beperk het gebruik van airconditioning, zowel in huis als de auto;

• Gebruik een luchtbevochtiger of zet waterbakjes op de verwarming om keelpijn door te droge lucht te voorkomen;

• Draag een sjaal als je naar buiten gaat op een koude of winderige dag.

Is er sprake van langdurige keelpijn en gaat de (ernstige) keelpijn niet vanzelf over na het naleven van de maatregelen en lichte medicatie? Dan kan het van belang zijn om contact op te nemen met een medisch specialist zoals de huisarts voor verder onderzoek en behandeling. Een arts kan ook vaak meer gerichte informatie geven van toepassing op jouw situatie.

Het is aangeraden om medisch advies te raadplegen wanneer:

• De keelpijn aanhoudt, langer dan 10 dagen;

• De koorts na 3 dagen niet afneemt;

• Ademhalen lastig is, of bij een piepende ademhaling;

• Het niet lukt om te slikken en/of drinken;

• Benauwdheid optreedt;

• Het niet lukt of erg pijnlijk is om de mond te openen;

• Je een chronische ziekte hebt en/of vaste medicijnen inneemt;

• Bijkomende klachten optreden zoals oorpijn, sufheid, braken of pijn in de hals.