Informatie over hoest

Hoesten is een veelvoorkomend, natuurlijk reflex waarbij slijm of irriterende stoffen uit de keel worden verwijderd. Door te hoesten worden de luchtwegen als het ware schoongemaakt. Alles wat zich niet in de luchtwegen hoort te bevinden, zoals rook, slijm, stof of vuil, wordt hiermee verwijderd. Zo wordt het ademen gemakkelijker gemaakt. Hoest komt zowel voor bij kinderen als bij volwassenen. 

Veel mensen schrapen de keel zo nu en dan door te hoesten. Wanneer je een periode regelmatig moet hoesten, kan dat vaak geen kwaad. Het hoesten gaat namelijk bijna altijd binnen 2 tot 3 weken vanzelf over. Dit wordt een acute hoest genoemd. Wanneer de hoest aanhoudt tussen de 3 en 8 weken is er sprake van een subacute hoest. Langdurig aanhoudende hoest van meer dan 8 weken noemt men een chronische hoest. Dit laatste kan duiden op een onderliggende aandoening aan de luchtwegen. Daarom is het belangrijk om in dat geval contact op te nemen met de huisarts. 

Er zijn verschillende soorten hoest: kriebelhoest en vastzittende hoest.

Kriebelhoest

Zoals de naam het al zegt, heb je bij kriebelhoest last van een kriebelend gevoel in de keel. Het gaat dan vaak om een tijdelijke hoest die wordt veroorzaakt door een virus of bacterie. Dit noemt men ook wel prikkelhoest of droge hoest. Ook kan kriebelhoest optreden als een reactie op hooikoorts, luchtvervuiling of een stoffige omgeving, rook of kou. Bij droge hoest komt er in bijna geen gevallen slijm op tijdens het hoesten. Vaak gaat kriebelhoest gepaard met keelpijn of een droog gevoel in de keel.

Vastzittende hoest

Vastzittende hoest wordt veroorzaakt door slijm in de keel. Tijdens het hoesten kan dit slijm opkomen, maar vaak is het minder gemakkelijk om het vastzittende slijm op te hoesten. De oorzaak van slijmhoest is in veel gevallen een verkoudheid of de griep.

Oorzaak van hoesten

Hoesten is in de meeste gevallen een symptoom van een verkoudheidsvirus, de griep, of een allergische reactie. Daarnaast zijn er verschillende dingen die een hoestreactie kunnen uitlokken, waaronder:

• Het vaak schrapen van de keel;

• Een long-, of keelontsteking;

• Een allergie;

• Chemische stoffen, bijvoorbeeld chloor;

• Uitlaatgassen;

• Brandend maagzuur (in sommige gevallen);

• Erg warme, of juist koude lucht (klimaatregeling);

• Hoest komt ook veel voor bij aandoeningen als Chronische Obstructieve Long Ziekte (COPD), kinkhoest, bronchitis en astma.

Naast het regelmatig hoesten, kunnen er verschillende klachten optreden, waaronder:

• Een rauw, of droog aanvoelende keel (bij droge hoest);

• Een slijmerig gevoel in keel (slijmhoest);

• Keelpijn;

• Een loopneus;

• Hoofdpijn;

• Een zwak gevoel;

• Een lichte koorts (in sommige gevallen);

• Andere klachten van verkoudheid of griep.

Hoesten kan voor veel ongemak zorgen in het dagelijks leven. Er zijn gelukkig een hoop dingen die je zelf kunt doen tegen het hoesten. Denk bijvoorbeeld aan:

• Het vermijden van roken en meeroken;

• Zorg voor zo min mogelijk irritatie aan de keel. Schraap de keel niet, dit zal er alleen voor zorgen dat de hoest verergert;

• Belast de keel niet: vermijd hard praten, zingen en schreeuwen;

• Zorg voor voldoende frisse en schone lucht;

• Smeer en verzacht de keel door te zuigen op een snoepje of dropje;

• Voldoende drinken, hierdoor verdun je het slijm in de luchtpijp. Bijvoorbeeld water en/of thee met honing;

• Het vermijden van plaatsen met stoffige, vieze, of rokerige lucht;

• Bij vastzittende hoest kan stomen helpen. Doe dit bijvoorbeeld boven een kom heet water. Zorg ervoor dat het water niet kookt. Dit kan namelijk gevaarlijk zijn en verbranding veroorzaken. Vermijd ook het gebruik van etherische oliën, zoals menthol of eucalyptus. Deze kunnen de slijmvliezen nog meer prikkelen en zullen averechts werken.

Behandeling en medicatie

De meeste hoest zal binnen 2 weken verdwijnen of in ieder geval aanzienlijk verbeteren. De bovenstaande leefregels kunnen al bijdragen aan een spoedig herstel. Er zijn geen speciale medicijnen tegen hoest. Wel zijn er verschillende zelfzorgproducten beschikbaar die kunnen bijdragen aan het verzachten van de keel. Een aantal daarvan zijn:

• Een lepeltje hoestdrank. Lees voor de juiste dosering de aanwijzingen op de bijsluiter;

• In het geval van verkoudheid kan een neusspray helpen. Zo wordt de neus vrijgemaakt en wordt de keel minder belast door het ademen. Ook zijn de slijmvliezen dan vochtiger wat voor een vermindering in hoesten zal zorgen.

Hoesten is een natuurlijk proces om de luchtwegen schoon te houden en de longen te reinigen. Daarom is het belangrijk om opkomende hoest niet te onderdrukken. Hoestklachten kunnen wel vervelend zijn. Om de kans op (kriebel)hoest te verkleinen, kunnen de volgende tips helpen.

• Zorg ervoor dat de lucht waarin je je bevindt, schoon is. Denk hierbij aan veelbezochte plekken zoals thuis of op het werk;

• Te droge lucht door klimaatregeling kan zorgen voor prikkelhoest of kriebelhoest. Beperk extreem koude en extreem warme lucht;

• Stof kan ook zorgen voor hoesten. Daarom is het belangrijk om jouw huis goed schoon en zo veel mogelijk stof vrij te houden.

• Vermijd het inademen van chemische dampen, zoals agressieve schoonmaakmiddelen of verfdampen.

Vastzittende hoest is in veel gevallen niet te voorkomen, omdat dit vaak een onderliggende lichamelijke aandoening heeft. Denk aan een stevige verkoudheid, de griep, een long-, of keelontsteking of een andere aandoening aan de luchtwegen. Wanneer de oorzaak van de slijmhoest bekend is, is het dus van belang om deze te verhelpen en te bestrijden. Dan zal de hoest ook vanzelf afnemen.

Met hoest is het normaal gesproken niet nodig om naar de huisarts te gaan. Maar bij langdurig hoesten is het raadzaam om toch een arts te raadplegen voor meer onderzoek en informatie. Zijn een of meer van de volgende gevallen op jou van toepassing, zoek dan medisch advies.

• In het geval van bloed ophoesten, of slijm met bloed;

• De hoest houdt langer aan dan 3 weken, zonder enige verbetering;

• Wanneer hoesten gepaard gaat met koorts, neem dan contact op wanneer de koorts na drie dagen nog steeds aanwezig is;

• Bij hevige, stekende pijn in de borst;

• In het geval je bijkomende aandoeningen hebt (zoals hartproblemen, of een verminderde weerstand door bijvoorbeeld chemotherapie, medicatie of HIV);

• Bij snel ademen tijdens het rustig liggen of zitten;

• In het geval dat ademen een piepend geluid veroorzaakt;

• Bij het vaker voorkomen van periodes waarin je veel hoest, vooral in het geval je rookt.